Het Amsterdamsche Voetbal Doelgericht
Bij De Volewijckers staat 29 mei 1944 voor altijd in het geheugen gegrift. Op deze speeldag speelde de Amsterdamse vereniging hét duel uit de historie: de kampioenswedstrijden tegen Heerenveen, die de club met 4-1 naar zich toetrok.
Het was tweede pinksterdag, de tweede wereldoorlog zou nog een jaar duren. De districtskampioen zat samen met vier andere kampioenen in één poule, waarmee het zich eind mei tot kampioen van Nederland kon kronen. Heerenveen, Heracles, LONGA, De Volewijckers en VUC streden om de felbegeerde titel, al waren tijdens de laatste speeldag al drie teams uitgespeeld. De Volewijckers had een gelijk aantal punten met VUC, maar de Amsterdammers mochten nog een wedstrijd spelen. In de laatste wedstrijd was Heerenveen in het Olympisch stadion te gast. Twee maanden daarvoor stonden beide ploegen ook al tegen elkaar, maar het duel werd toen bij een 1-0 voorsprong voor Heerenveen ruw onderbroeken door een luchtalarm.
De beslissende wedstrijd was dan ook van groot belang voor de Groen-Witten, zo is in het jubileumboek van het 80-jarige bestaan te lezen. “De Marathontoren van het grootse Olympisch Stadion rijst omhoog in een stralende blauwe lucht. De veertigduizend toeschouwers, die de tribunes bevolkten zien daarop de fiere clubvlag van De Volewijckers wapperen, het groen en wit van de vereniging, welke op het punt staat zich aan de spits van de Nederlandse voetbalwereld te plaatsen.” Het toegestroomde publiek gaf De Volewijckers onder prachtige weersomstandigheden een flinke steun in de rug. Dat had de thuisploeg ook wel nodig, want met Abe Lenstra bij de Friezen in de gelederen was het geen eenvoudig duel om aan te gaan.
De eerste drie kwartier was een nerveuze bedoening voor de thuisploeg. De Amsterdammers kwamen maar niet in het ritme. Hoewel De Volewijckers het betere van het spel had, kwam het fijne combinatievoetbal van trainer Jaap van der Leck maar niet naar buiten. Dat kwam mede door het sterke middenveld van Heerenveen, dat de aanval van De Volewijckers het erg moeilijk maakte. Zo gunde Jan Lenstra, de schaduwverdediger bij de bezoekers, aanvaller Daan de Jongh nauwelijks ruimte om zijn spel te spelen.
De Volewijckers probeerde een oplossing te vinden en besloot dan ook op zijn tijd afstandsschoten op de jeugdige Heerenveen-doelman Jan Nauta af te vuren, die dan weer zijn wedstrijd van zijn leven speelde. Bovendien had De Volewijckers pech met twee afgekeurde doelpunten: de eerste wegens buitenspel, bij de tweede was hands de oorzaak. Maar het lag zeker niet alleen aan de factor ‘pech’, zo staat in het jubileumboek: “De Volewijckers zocht het te veel in de breedte en niet in de lengte. Het combineren kostte daardoor te veel tijd, waaronder het tempo leed, waarop overigens de temperatuur mede haar invloed uitoefende.”
Waar beide ploegen met de brilstand op het scorebord aan de thee gingen, verliep het duel na rust volledig anders. De Volewijckers kwam getergd uit de kleedkamer. Het kwam daarom niet uit de lucht vallen dat de gastheer 6 minuten na de pauze al aan de leiding kwam. Doelman Nauta verwerkte een keihard schot van Klaas Bakker niet goed, waarna Chris Smit klaarstond om de openingstreffer te maken. Kort daarna leek Heerenveen gelijk te maken, maar de arbiter keurde het doelpunt tot opluchting van De Volewijckers af.
Na dat moment was De Volewijckers niet langer meer te houden. Waar de ploeg in de eerste helft er niet in slaagde om de Friese club uit elkaar te spelen, lukte dat nu wél. Keer op keer kwamen Bakker en Smit door het verdedigende blok van Heerenveen, wat voor het tweede doelpunt van de wedstrijd zorgde. De Jongh loste een scherp schot, maar de kwieke Nauta stopte al vallend de bal. Als verdediger Lenstra van de bal was afgebleven, was er niets gebeurd. Lenstra wilde de bal echter wegwerken en trapte het leer precies voor de voeten van Bakker, die de kans dankbaar benutte: 2-0. Het leek de genadeslag voor Heerenveen, maar niets was minder waar. Vlak na de 2-0 kreeg De Volewijckers namelijk de aansluitingstreffer te verwerken. Bij een Friese hoekschop kreeg Jan Ploegh de bal op zijn hoofd, waarbij hij een onhoudbare kopbal afvuurde richting doelman Piet Bruist. De keeper was kansloos: 2-1.
Plotseling was de wedstrijd weer spannend, hoewel de temperatuur langzaamaan haar invloed liet gelden. Het tempo van het duel ging naar beneden, al bleef Heerenveen stug doorvechten. De thuisploeg nam echter weer het duel in handen, waarna het de 3-1 op het scorebord zette. Een hoge voorzet van Bakker kwam op het hoofd van Smit terecht, die de bal feilloos tegen de touwen aan werkte: 3-1. Door het doelpunt leek het landskampioenschap voor De Volewijckers bijna niet te missen. Toen De Jongh in de laatste minuut ook nog de vierde treffer voor zijn club maakte, was de landstitel definitief binnen.
Dolgelukkig gingen de spelers van de nieuwe kampioen van Nederland naar de Eretribune van het Olympisch Stadion om zich te verzamelen voor een microfoon van de radio. Daarop feliciteerde voorzitter Douwe Wagenaar de spelers onder leiding van aanvoerder Joop de Busser met deze unieke prestatie. De duizenden toeschouwers liepen, met gevaar voor eigen leven in deze zware oorlogsperiode, in optocht terug naar Amsterdam-Noord. Voor de spelers schalden ’s avonds de feestklaroenen in ”Die Port van Cleve”. 29 mei 1944: De Volewijckers kampioen van Nederland. De grootste dag in de geschiedenis van de club uit Amsterdam-Noord.
Beide opstellingen
De Volewijckers: Bruist, Van Gelder, De Boer, Kamstra, Konradt, Van Steen, Smit, De Ruyter, De Jongh, De Busser, Bakker.
Heerenveen: Nauta, J. Lenstra, De Jong, Van der Meulen, De Boer, Bosscha, Jonkman, Ploegh, A. Lenstra, Dam, Wuyts.
Eindstand kampioenscompetitie 1943/1944
| 1. | De Volewijckers | 8 | 12 | 31 – 11 |
| 2. | VUC | 8 | 10 | 17 – 15 |
| 3. | LONGA | 8 | 9 | 19 – 17 |
| 4. | Heerenveen | 8 | 6 | 16 – 23 |
| 5. | Heracles | 8 | 3 | 9 – 26 |
