Het Amsterdamsche Voetbal Doelgericht
De ophef rondom de veiligheid op kunstgrasvelden met rubbergranulaatkorrels heeft een nieuwe dimensie gekregen na een onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam, dat woensdagavond in ZEMBLA werd gepresenteerd. In tegenstelling tot recent onderzoek van het RIVM wijst hun onderzoek uit dat er stoffen in het rubbergranulaat vrijkomen die mogelijk gezondheidseffecten bij mensen kunnen veroorzaken.
De VU hield proeven met zebravisjes en zebravisembryo’s die waren blootgesteld aan water waarin rubberkorrels hebben gelegen. Het resultaat: de embryo’s gaan dood en de visjes vertonen gedragsverandering. Volgens onderzoeksleider en hoogleraar Milieuchemie en Toxicologie Jacob de Boer staan de resultaten van het onderzoek haaks op de uitkomsten van het RIVM. Dat concludeerde eind vorig jaar dat sporten op rubbergranulaat veilig is. De Boer: “In het RIVM-rapport staat dat de stoffen zitten opgesloten in het granulaat. Dat is hiermee in tegenspraak. Er komen stoffen vrij, en dat is belangrijk. Dus als je zegt: het boek is dicht want die PAKS komen er toch niet uit, sla je een heleboel over.”
Volgens De Boer zijn de resultaten van de zebravissen een belangrijke indicator voor mogelijke gezondheidseffecten bij mensen, maar is er meer onderzoek nodig om dat nader vast te stellen: “We weten niet hoeveel het is, en welke stoffen het zijn.” Hij benadrukt dat er, naast de kankerverwekkende PAKs, ook andere stoffen in het rubbergranulaat aanwezig zijn. “Organische stoffen, geen metalen. En die kunnen een toxisch effect hebben. Dat moet in kaart worden gebracht.”
Op dit moment staat nog niet vast welke stof uit het rubbergranulaat, of combinatie van stoffen, de heftige effecten bij de zebravisjes veroorzaakt. Naar aanleiding van de uitkomsten van het VU-onderzoek raadt hoogleraar De Boer het af om te sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat: “Ik zou het zelf niet doen. Ik ben er erg terughoudend in, gewoon om wat je hier ziet.”
In de uitzending van ZEMBLA zei RIVM-directeur Els van Schie geen reden te zien om terug te komen op hun conclusie dat sporten op rubbergranulaat ‘veilig’ is. In een iets uitgebreide reactie heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu laten weten het VU-onderzoek ‘serieus te nemen’. “Het onderzoek geeft nieuw inzicht, maar het inzicht is onduidelijk omdat we niet weten om welke stoffen het gaat en in hoeverre de situatie in de proef relevant is voor de blootstelling voor de mens. Dergelijk onderzoek kan resultaten geven over de schadelijkheid van de stoffen die uitlogen uit rubbergranulaat voor het milieu. Het VU zebravis-onderzoek kan ook relevante informatie geven over schadelijke effecten op de mens, maar dit kan pas beoordeeld worden als meer en kwantitatieve informatie voorhanden is.”
De hele uitzending van ZEMBLA is hier te zien: ‘Gevaarlijk Spel – Het vervolg’
