Zeeburgia vierde afgelopen jaar het honderdjarig bestaan en dus vond historicus Eric Schuit dat een jubileumboek meer dan op zijn plaats was. De schrijver was er namelijk van overtuigd dat het bijzondere verhaal van de club moest worden verteld. Het 12 hoofdstukken en 368 pagina’s tellende boek is een fraai stukje erfgoed geworden.
Jubileumboek
Schuit heeft een bijzondere band met de Amsterdamse club Zeeburgia. “Ik ben in 2004, toen het hier niet meer zo goed ging, begonnen in een recreatieteam en heb hier toen acht jaar lang gevoetbald”, legt hij uit. “Later ben ik het bestuur in gegaan en heb ik het wedstrijdsecretariaat opgepakt. Je kon alles doen, want er was simpelweg niets meer. Gelukkig is er op een gegeven moment een omslag gekomen en hebben we de afgelopen jaren prachtige stappen vooruit gemaakt.”
Naarmate het honderdjarig jubileum dichterbij kwam, begon het bij Schuit steeds meer te kriebelen om een boek te maken. “In december 2017 heb ik Floor (Wesseling,red.), onder meer ontwerper van Nike en het Nederlands elftal, benaderd om iets voor het honderdjarig bestaan te doen. Hij zei: dan moeten we er een mooi plakboek van maken. Niet een geijkt honderdjarig boek, maar een collage van hoe deze club is ontstaan, waar de vereniging tegenaan is gelopen en wat er omheen speelde. Dat is wat mij betreft enorm gelukt.”
Oprichting
De schrijver besloot vervolgens om zoveel mogelijk informatie in te winnen. Als historicus had hij daar af en toe wat inlevingsvermogen voor nodig. “Het meeste werk zit in het begin, omdat niemand meer weet hoe het toen was. Ik ben historicus, dus op een gegeven moment moet je je gaan inleven hoe dat toen geweest moest zijn. Midden jaren ’20 gaat Zeeburgia bijvoorbeeld met een bus hiervandaan en gaat dan in het buitenland een wedstrijd voetballen. Allemaal mannen met hoge hoeden op, zoals je het jezelf voorstelt.”
Ook staat in het boek het verhaal over de oprichting van de club. “De vier oprichters waren minderjarig en gingen voetballen in de Balistraat en Javastraat, maar daar werden ze opgepakt door een agent. Uiteindelijk hebben zij deze vereniging opgericht, om officieel te kunnen voetballen. Die jeugdtrend loopt eigenlijk door die honderd jaar heen. Vandaar dat ik het boek ook ‘de eeuwige jeugd’ heb genoemd.”
Tweede wereldoorlog
De tweede wereldoorlog is eveneens een belangrijke periode in het verhaal van Zeeburgia. Daar blijkt onder meer de band uit tussen de verschillende Amsterdamse clubs, zoals Ajax. “Tijdens de tweede wereldoorlog, in 1944, werd er een receptie gehouden in het Krasnapolsky wegens het vijfentwintigjarig bestaan. Het is de periode dat de transporten zijn afgelopen en de hongerwinter moet komen. We hebben het oude receptieboek bewaard en daar staan alle clubs in die er zijn geweest: Ajax, WV, AFC, iedereen. Bij het vijftigjarig bestaan idem dito. Er werd echter vrijwel nooit wat geschreven. Waarschijnlijk was daar geen geld voor.”
Er kwamen wat betreft de periode rond de oorlog zelfs voor Schuit verrassingen aan het licht. “Ondanks dat ik geschiedenis heb gestudeerd en behoorlijk wat colleges over de tweede wereldoorlog heb gehad, wist ik niet dat in de oorlog voetbal zó belangrijk was. Er werd zelfs op zaterdag door de Duitsers een tweede competitie ingelast om maar mensen naar het voetbal te krijgen. Dan heb je er buiten geen last van. Bovendien gebeurt er met name in de jeugd veel tijdens de tweede wereldoorlog, waardoor Zeeburgia na de oorlog opklimt en in de hoogste klasse terechtkomt.”
Gouden periode
Het is het startpunt van de gouden periode van Zeeburgia. “Het was gewoon een thuis voor de mensen uit de Indische buurt. De beste periode was van 1947 tot 1950, want dan komt Zeeburgia in de zogenaamde Eredivisie. In het eerste jaar speelt de club tegen Ajax: 2-2 en 1-1. Dus Ajax heeft, buiten een bekerwedstrijd om, nooit van Zeeburgia gewonnen.”
“Het seizoen erop schoof Zeeburgia door naar een andere regio, waardoor het tegen Feyenoord uitkwam. Zeeburgia verloor met 2-1 in de Kuip, maar thuis won de club met 3-1. Er waren toen tien- tot vijftienduizend mensen die kwamen kijken, altijd uitverkocht.”
Huidige tijd
Zeeburgia had het na de eeuwwisseling lastig, waarna de kracht van de club wederom boven kwam drijven. “Sinds in 2015 een nieuwe omgeving is gekomen, is Zeeburgia een puike organisatie en heeft het een mooi clubhuis. Daarvoor was de club echter bijna op sterven na dood. Tussen 2008 en 2010 was het eigenlijk over. De gemeente wilde Zeeburgia weg hebben, maar de club wist alsnog te overleven. Vervolgens verdween het oude bestuur, kwamen nieuwe mensen en ging het weer goed.”
Liefhebbers kunnen het jubileumboek op de website bestellen. “Je gaat een boek lezen met mijn verhaal in de hoofdlijn en aan de kantlijnen allemaal interessante informatie over de clubgeschiedenis, zoals verhalen over de kaartclub en het parkeerbeleid. Maar ook bijvoorbeeld dat clubs in de jaren ’60 al ermee bezig waren dat ouders zich moesten gedragen en positief moesten coachen. Het is allemaal gebundeld tot één verhaal”, aldus Schuit.
Tekst: Jordi Smit
Foto: Hans van Dijk
David Endt over mentaliteit Zeeburgia: “Je gaat hier de strijd aan”